(Untitled) Act I: The Departure, Act II: The Island, Act III: The GLorious Return - An article by Elena Parpa in P.S Magazine

ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ: ΕΝΑ ΕΡΓΟ ΣΕ ΤΡΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ
Της Έλενας Πάρπα
Ένα μεγάλο κομμάτι της δουλειάς του Χριστόδουλου Παναγιώτου πραγματεύεται την έννοια της απουσίας. Όταν πριν δύο περίπου χρόνια βρέθηκε στην Οξφόρδη στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της πόλης για να φτιάξει ένα καινούριο έργο με πρωταγωνιστές τέσσερις ερευνητές από τους χώρους των επιστημών, της φιλοσοφίας, των τεχνών και της θεολογίας, το θέμα που τους ζήτησε να αναλύσουν ήταν αυτό της απουσίας. Η συζήτηση μεταξύ των τεσσάρων ηχογραφήθηκε και παίχτηκε τελικά σ’ ένα άδειο δωμάτιο του Μουσείου, όπου ο θεατής εισερχόμενος έπρεπε να χειριστεί πέραν από την ερμηνεία της εν λόγω έννοιας και την κυριολεκτική απουσία του έργου τέχνης από το χώρο, όπως και την απαιτητική πρόσκληση για ενδεχόμενη δημιουργία και ολοκλήρωσή του στη σφαίρα της φαντασίας του. Κάτι ανάλογο, δηλαδή την ενεργή συμμετοχή του θεατή με αφετηρία την έννοια της απουσίας, επιχειρεί ο καλλιτέχνης και στο πρόσφατο τρίπτυχο έργο του, μέρος του οποίου παρουσιάζεται αυτό το διάστημα στο Δημοτικό Κέντρο Τεχνών στο πλαίσιο της έκθεσης «Where Do We Go From Here?». Πρόκειται για ένα από τα πρόσφατα αποκτήματα της συλλογής Νίκου Χρ. Παττίχη, το οποίο εξελίσσεται σε τρεις πράξεις που ολοκληρώνονται ταυτόχρονα, μετά από πρόταση του καλλιτέχνη, σε τρεις διαφορετικές χώρες. Στην Κωνσταντινούπολη, στην έκθεση «A Principle of Assumptions» στην γκαλερί Rodeo, όπου παρουσιάζεται το κομμάτι, Πρώτη Πράξη: Αναχώρηση· στην Αθήνα στην έκθεση «Περιμένω νέα σου» στο Μουσείο Γουναρόπουλου, όπου ο καλλιτέχνης συμμετέχει με το Δεύτερη Πράξη: Το νησί· και στη Λευκωσία, όπου στο Δημοτικό Κέντρο Τεχνών παρουσιάζεται το τελευταίο κομμάτι της σειράς, Πράξη Τρίτη: Η ένδοξη επιστροφή. Σε μια πρώτη ανάγνωση, αυτό που προτείνεται από τον καλλιτέχνη είναι η προοπτική ανάπτυξης ενός θεατρικού έργου μέσα από την απουσία κειμένου και ηθοποιών με μοναδική αφετηρία τρία ζωγραφισμένα σκηνικά, τα οποία ο Παναγιώτου ανακάλυψε και στη συνέχεια οικειοποιήθηκε κατά την παραμονή του στις αρχές του ’08 στην Νάπολη. Αυτά όμως τα τρία τεραστίων διαστάσεων ζωγραφισμένα πανιά, τα οποία δηλώνουν και τη βασική θεματική αυτού του τρίπρακτου θεατρικού δράματος (ένα ταξίδι, μια κατάκτηση, μια επιστροφή), ο θεατής δεν τα βλέπει ποτέ. Στις τρεις πρωτεύουσες, όπου κι εξελίσσεται το έργο, τα πανιά είναι διπλωμένα και τοποθετημένα στο πάτωμα. Η μοναδική απόδειξη για αυτό που αναπαριστά η ζωγραφισμένη τους επιφάνεια είναι η μικρή αρχειακή φωτογραφία που τα συνοδεύει στον τοίχο. Σύμφωνα με τον καλλιτέχνη, αυτή η αυστηρή εννοιολογική παρουσίαση του έργου προτείνει μια σειρά από ποιητικές και θεματικές ελευθερίες έτσι που το έργο μέσα από τη διάθεσή του να αποκρύψει, αποκαλύπτει προοπτικές ανάγνωσης και εφαρμογής τόσο θεματικές (από το αποικιοκρατικό ταξίδι μέχρι την ρομαντική εξερεύνηση) όσο και φορμαλιστικές. Για ακόμη μια φορά ωστόσο, αυτή η διάθεση για «ανάγνωση» εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του θεατή, ο οποίος μέσα από τις μικρές και μεγάλες απουσίες που υπονοούνται, καλείται να ολοκληρώσει το έργο αφηγηματικά και οπτικά, αφού μόνο το ένα από τα τρία σκηνικά βλέπει κάθε φορά. Αυτή η αποσπασματική εξέλιξη της δουλειά του Παναγιώτου της προσδίδει μια επιπλέον αξία, πιο συμβολική. Το ταξίδι που προτείνει έχει σταθμούς πόλεις-ορόσημα στην κυπριακή ιστορία. Κωνσταντινούπολη-Αθήνα-Λευκωσία, ένα τρίγωνο που καθορίστηκε σε πολλές στιγμές στο παρελθόν από ταξίδια, κατακτήσεις, καθώς και ένδοξες επιστροφές. Το καράβι που φτάνει, μεγαλοπρεπές και νικηφόρο στην τρίτη πράξη που παρουσιάζεται στο Δημοτικό Κέντρο Τεχνών θα μπορούσε επίσης να συνδεθεί και με το ερώτημα που υπογραμμίζει την έκθεση: Where do we go from here? Ένα ερώτημα που μεταφράζεται ενδεχομένως και ως εξής: Σε ποιο λιμάνι επιθυμούμε να αγκυροβολήσουμε τελικά κουβαλώντας τις περιπέτειες (τις νίκες και τις ήττες) του παρελθόντος μας;
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΧΝΩΝ (ΔΕΥΤΕΡΑ/ΤΡΙΤΗ, ΚΛΕΙΣΤΑ, ΤΕΤΑΡΤΗ-ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 10Π.Μ.-3Μ.Μ ΚΑΙ 5Μ.Μ.-11Μ.Μ., ΚΥΡΙΑΚΗ 10Π.Μ.-4Μ.Μ.). ΜΕΧΡΙ 31 ΙΟΥΛΙΟΥ. ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ, ΤΗΛ. 22797400